VPN (z angielskiego Virtual Private Network) to specjalna prywatna sieć działająca w przestrzeni Internetu, która dba o prywatność i bezpieczeństwo w sieci. Siec VPN, niezwykle spopularyzowana w ostatnich latach, daje nam możliwość łączenia się z Internetem dzięki wykorzystaniu specjalnego szyfrowanego tunelu. Sieci VPN sprawiają, że nikt wścibski nie będzie w stanie dotrzeć do danych, które przesyłamy w sieci.
Spis treści
Jakie są korzyści z posiadania VPN?
Usługa VPN oferuje wiele różnych funkcji, z których każdy kto chce używać sieci VPN, znajdzie tą, która jest dla niego kluczowa. Postaramy się szczegółowo opisać zalety i możliwości wirtualnej sieci prywatnej i przekonać, dlaczego potrzebujesz sieci VPN. Oto niektóre z nich.
Ochrona naszej prywatności
Ma to związek z możliwością zmiany naszego adresu IP, który domyślnie przydziela nam dostawca Internetu. Dzięki VPN zyskujemy wirtualny adres IP serwera VPN, który jest niewidoczny dla dostawcy naszego internetu, hakerów, czy innych organizacji, próbujących śledzić naszą aktywność w Internecie.
Anonimowość w Internecie
Szyfrowany tunel VPN stanowi pomost pomiędzy urządzeniem użytkownika, a serwerem VPN, dzięki czemu nasze dane i aktywność online jest ukrywana przed niepożądanymi podmiotami. Połączenie VPN i wynikające z niego bezpieczeństwo jest szczególnie istotne, gdy korzystamy z niezabezpieczonych, publicznych hotspotów Wi-Fi. Niezabezpieczone połączenie stwarza okazję dla hakerów, którzy czyhają na nas w celu śledzenia naszych działań. W tym przypadku, gdyby doszło jednak do przejęcie danych, to dla hakerów będą one bezużyteczne, ponieważ są bezpiecznie zaszyfrowane.
Możliwość zmiany internetowej lokalizacji
Serwer VPN umożliwia nam niejako przełączanie się po innych serwerach, oferując widoczność naszej lokalizacji w zasadzie z dowolnego miejsca na świecie. Ta informacja może być przydatna dla kinomaniaków, posiadających subskrypcję w serwisie Netflix. Oferujący niezwykle bogatą ofertę filmów i seriali potentat wśród serwisów VOD stosuje zróżnicowaną ofertę, w zależności od danego kraju. W ten sposób użytkownicy mogą czuć się pokrzywdzeni, mając dostęp do ograniczonej liczby produkcji. Najlepsze sieci VPN pozwalają ominąć blokadę geolokalizacyjną danej oferty, a zarazem ominięcie blokady Netflixa, który przeciwdziała części mniej skutecznych sieci VPN. Dzięki dobrej aplikacji VPN możemy oglądać zasoby innych serwisów jak np. Amazon Prime Video, HBO Max czy Disney +.
Posiadanie dostępu do zablokowanych treści
Poza blokadami stosowanymi przez Netflix, sieć pełna jest innych ocenzurowanych i zablokowanych w danej lokalizacji treści. Będąc przykładowo poza granicami Polski możemy mieć problem z uruchomieniem niektórych aplikacji. Wirtualna sieć prywatna pozwala na zmianę adresu IP zagranicznego serwera na Polski, lub odwrotnie, jeśli jest taka potrzeba. Dzięki temu możemy cieszyć się dostępem do chociażby polskiej telewizji, fizycznie będąc poza granicami kraju.
Czy istnieją wady korzystania z sieci VPN?
Owszem istnieją. Mimo posiadania wielu niewątpliwych zalet, wirtualna sieć prywatna nie jest rozwiązaniem, które nie posiada minusów, które to mogą negatywnie wpłynąć na aspekty związane z korzystaniem z Internetu. Wymieńmy te najważniejsze:
- połączenie z serwerami VPN może obciążać prędkość Internetu – proces związany z tym, że dane użytkowników ulegają szyfrowaniu, a następnie kierowane są do serwerów VPN, co powoduje spowolnienie działania sieci. Jednak najlepsi dostawcy VPN oferują bardzo szybkie w działaniu sieci, dzięki czemu można zminimalizować ten mankament
- blokowanie wybranych treści – o tym fakcie zdążyliśmy już wspomnieć, podając przykład Netflixa. Część dostawców bardzo popularnych treści, bądź innych witryn internetowych potrafi efektywnie blokować wirtualne sieci prywatne, przez co niektóre sieci VPN są nieskuteczne. Przy wyborze VPN warto zorientować się, który z działających dostawców VPN jest odporny na istniejące zabezpieczenia.
- dostawcy VPN mogą gromadzić dane użytkownika – zależy to oczywiście od polityki prywatności, jaki jest stosowany przez dostawcę VPN. Część dostawców ze względów prawnych jest zobligowana do przekazywania aktywności wybranym organom i instytucjom w przypadkach np. podejrzeń o przestępstwa w sieci. Najlepsze sieci VPN korzystają jednak z polityki pro klienckiej, dzięki czemu nie musimy się martwić o korzystanie z sieci i związaną z nim prywatność. Przed zakupem warto zapoznać się bardzo dokładnie z warunkami korzystania i wybrać najlepszy VPN
- w niektórych krajach sieć VPN nie jest legalna– lista obejmuje takie kraje jak Chiny, Irak, Turcję, czy Koreę Północną. Warto mieć to na uwadze wybierając się do tych krajów i liczyć się z możliwymi konsekwencjami prawnymi.
- dzielenie adresów IP pomiędzy użytkowników – może mieć to szczególne znaczenie dla użytkownika, gdy dany adres IP jest przydzielany większej grupie klientów. Wiąże się to z zablokowaniem adresu IP, w przypadku, jeśli klient korzystający z tego samego adresu co my, dokonuje nieregulaminowych czynności. W konsekwencji, wszyscy korzystający z usługi pod wybranym adresem są pokrzywdzeni brakiem dostępu do danej witryny internetowej.
- za usługi VPN trzeba płacić– oczywiście jest to niekorzystny aspekt z punktu widzenia naszego portfela. Pamiętajmy jednak, że oferowane korzyści z posiadania usługi VPN są zdecydowanie większe niż miesięczny, bądź roczny koszt subskrypcji. Naturalnie, istnieją darmowe sieci VPN, jednak korzystanie z nich wiąże się z pewnymi ograniczeniami w zakresie dostępnych dla nas funkcji.
Sieci VPN – czy są legalne?
W naszym kraju możemy bez żadnych ograniczeń korzystać z połączenia VPN. Jak już wspomnieliśmy, istnieje lista krajów, gdzie korzystanie z usługi VPN jest niedozwolone. Dotyczy to krajów totalitarnych, w których stosuje się cenzurę Internetu, a korzystanie z sieci VPN wiąże się z konsekwencjami prawnymi, włącznie z ograniczeniem wolności.
Na jakiej zasadzie działa VPN?
Korzystając z internetu jesteśmy zdani na połączenie z serwerem naszego operatora telekomunikacyjnego. Chcąc uzyskać dostęp do wybranej strony internetowej, nasz operator otrzymuje nasze zapytanie, następnie przekierowując nas do wybranej strony.
Dostawcy usług internetowych mają wgląd w nasze poczynania w sieci, ale nie tylko oni mogą mieć wgląd w nasz ruch sieciowy. Hakerzy posiadając odpowiednie narzędzia, bez trudu są w stanie śledzić twoją aktywność online i wychwycić na jej podstawie wiele wrażliwych szczegółów.
Korzystając z usługi VPN zmieniamy swój adres IP, na ten oferowany przez dostawcę usług VPN. Zanim wybierzemy interesującą nas stronę internetową, w pierwszej kolejności musimy połączyć się z naszą siecią VPN. W kolejnym kroku serwer VPN tworzy szyfrowane połączenie, które nazywane jest tunelem VPN. Dzięki niemu korzystanie z zasobów Internetu jest bezpieczne, a my możemy bezpiecznie uruchamiać witryny internetowe.
Jak to działa? Pakiety przesyłanych przez nas danych umieszczane są w innym, specjalnym pakiecie, który podlega szyfrowaniu. W momencie dotarcia danych do serwera pakiet jest deszyfrowany. Procedura sprawia, że korzystanie z sieci jest bezpieczne, a dostawca usług internetowych, bądź hakerzy nie mają możliwości wglądu w nasze działania.
Jak skonfigurować VPN?
Konfiguracja usługi VPN generalnie nie stwarza użytkownikom wielu problemów i najczęściej przebiega dość łatwo. By zainstalować VPN na naszym urządzeniu, w pierwszej kolejności należy pobrać instalator aplikacji od dostawcy naszej usługi VPN.
Kiedy już uda nam się ściągnąć aplikację, możemy bez przeszkód rozpocząć instalację na wybranych przez nas urządzeniach. Jeśli potrzebujesz VPN na kilku urządzeniach (np. urządzenia mobilne) to oczywiście jest taka możliwość, jednak najczęściej wiąże się to z dodatkowymi opłatami. Podczas instalacji należy kierować się wskazówkami, które sugeruje nam aplikacja.
Gdy przejdziemy sprawnie proces instalacji możemy uruchomić oprogramowanie i połączyć się z serwerem VPN. Wirtualna sieć prywatna umożliwia łączenie się z serwerami z różnych krajów, a najlepsze VPN potrafią inteligentnie dostosować wybór serwera pod użytkownika.
Tunelowanie VPN – czym jest?
Tunelowanie rozpoczyna się w momencie uwierzytelnienia naszego urządzenia, za pomocą serwera VPN. W kolejnym kroku serwer VPN weryfikuje za pomocą szyfrowania, czy aby na pewno nikt niepowołany nie będzie mieć wglądu w naszą komunikację w sieci.
Zanim dojdzie do przesyłania pakietów w sieci, dane dzielone są na pakiety. Sieć VPN, zapewniając bezpieczeństwo pakietom danych, umieszcza je w pakiecie zewnętrznym, który to jest szyfrowany. Właśnie użycie zewnętrznego pakietu danych jest nieodzownym elementem tunelu VPN i gwarantuje on bezpieczeństwo przesyłania informacji.
Jak działają serwery VPN?
Serwer VPN już po utworzeniu tunelu VPN otrzymuje uprzednio zaszyfrowane informacje. By przekazać je do wybranej witryny internetowej, pakiety muszą zostać odszyfrowane. VPN zapewnia ukrycie naszego prawdziwego adresu IP i przydziela adres serwera wirtualnej sieci prywatnej, z której korzystamy.
W momencie połączenia ze stroną internetową serwer VPN zajmuje się szyfrowaniem danych, a następnie kieruje je wykorzystując dostawcę usług internetowych Następnie sieć VPN odkodowuje dane, które trafiają do klienta (naszego urządzenia).
Z jakim serwerem VPN warto się łączyć?
Wybór zależy od naszych osobistych preferencji , natomiast można śmiało powiedzieć, że niektóre z dostępnych serwerów mogą okazać się bardziej odpowiednie, a zależy to od naszej bieżącej aktywności. Jak już wspomnieliśmy, chcąc oglądać treści, które są zablokowane ze względu na lokalizację, można skorzystać z serwera kraju, w którym materiały są dostępne.
Jeśli zależy nam na ukryciu naszej prywatności, można wybrać paradoksalnie serwer, który znajduje się w obrębie naszego fizycznego położenia, co pozwoli zachować jak największą prędkość łącza w stosunku do oferowanej ochrony.
W przypadku chęci pobierania plików z sieci Torrent, wybierzmy serwery współdziałające z P2P. Ilość takich serwerów w bazie jest uzależniona od dostawcy VPN. Jeśli nie jesteśmy pewni, który serwer wybrać jako zoptymalizowany do naszej aktualnej aktywności, sugerujmy się tym, jaki jest proponowany przez oprogramowanie VPN.
Rodzaje sieci VPN
Możemy wyróżnić dwa podstawowe typy sieci VPN. Pierwszym z nich jest usługa VPN ze zdalnym dostępem, dzięki której możliwe jest połączenie z inną siecią,Taką siecią może być np. Internet lub sieć wewnętrzna naszej firmy.
Innym rodzajem jest sieć nazywana VPN-em pomiędzy routerami. Wykorzystywana jest przez firmy, które swoją siedzibę dzielą między oddziały znajdujące się w różnych lokalizacjach. Ta usługa VPN nazywana również inaczej typem „lokacja-lokacja”, pozwala na prowadzenie działań w szczelnej sieci wewnętrznej, zapewniając połączenie między lokacjami.
Na co zwrócić uwagę wybierając usługę VPN?
Każdy z różnych powodów decyduje się na coraz bardziej popularne sieci, jednak wspólnym mianownikiem dla użytkowników są na pewno oferowane bezpieczeństwo, szybkość działania i liczba oferowanych serwerów. Najlepiej by wybrana przez nas usługa VPN działała w oparciu o wszystkie te kryteria, jednak nie zawsze jest to możliwe. Jak wspomnieliśmy równie istotnym aspektem jest to jaką politykę prywatności prowadzi dostawca VPN .
Dla wielu istotne jest, by połączenie VPN gwarantowało możliwość korzystania z treści blokowanych ze względu na lokalizację(oglądanie serwisów VOD, zagraniczna telewizja, korzystanie z sieci Torrent). Wybierając usługę VPN na pewno warto rozważyć ceny oferowane przez dostawców, gdyż dziś mamy bardzo szeroki wybór możliwości.
Część dostawców oferuje bardzo zbliżone funkcje, dlatego należy przeanalizować oferty pod tym kątem. Z drugiej strony nie warto oszczędzać, a jak wspomnieliśmy darmowe rozwiązania mogą przynieść nam więcej szkody niż pożytku. Darmowe sieci VPN mogą wiązać się z wyciekami adresów IP i działać niestabilnie, w dodatku oferując słabe protokoły szyfrujące.
Ile kosztuje VPN?
Skoro jesteśmy już przy kwestii cenowej, warto wspomnieć słów kilka, o ile może uszczuplić się nasz budżet, chcąc skorzystać z aplikacji VPN. Jak pokazują cenniki popularnych dostawców, za miesiąc korzystania zapłacimy w granicach od 10€ do nawet 13 € w skali miesiąca. Najtańszym rozwiązaniem w wybranym przez nas porównaniu jest aplikacja ProtonVPN, zaś najwięcej bo 12,99 € zapłacimy za CyberGhost VPN.
Jeśli chcemy zaopatrzyć się w połączenie VPN z góry na cały rok, musimy się liczyć z wydatkiem rzędu od 96€ do nawet 78 €. Jeśli ktoś jest zdecydowany korzystać z połączenia VPN w okresie dwuletnim, wybrani dostawcy również oferują taką możliwość, a cena waha się w przedziale od 88€ do nawet 160€.
Protokoły szyfrowania VPN
OpenVPN
Najpopularniejszy obecnie protokół szyfrowania. Wykorzystywany przez większość dostawców VPN. Jego zaletą jest szybkość i oferowane bezpieczeństwo, a używać możemy go w portach TCP i UDP. Pomimo, iż port TCP jest bezpieczniejszym rozwiązaniem, to ze względu na szybkość, protokół UDP jest wybierany częściej.
IKEv2/IPSec
Jedną z zalet tego protokołu jest zdolność stosunkowo szybkiego przywrócenia połączenia w przypadku jego utracenia. Dobrze współgra także w przypadku częstej zmiany sieci, co jest korzystne dla użytkowników urządzeń mobilnych, którzy często dzielą swoje połączenie między sieci Wi-Fi, a sieć mobilnego operatora.
WireGuard
Jest to nowe rozwiązanie typu open source, które zapewnia duże prędkości, jak i bardzo dobre zabezpieczenie prywatności i bezpieczeństwa. Jego celem jest uproszczenie procesu szyfrowania pakietów danych. WireGuard jest wciąż w fazie rozwijania i testów, jednak korzystający z niego użytkownicy bardzo pochlebnie wypowiadają się na jego temat, nadając mu odważny tytuł „protokołu przyszłości”.
Podsumowanie
Połączenie VPN stanowi bardzo pewne rozwiązanie w zakresie zachowania prywatności i bezpieczeństwa w Internecie. Jego zalety zdecydowanie górują nad minusami. Za stosunkowo niewielką kwotę zyskujemy szereg udogodnień, które możemy wykorzystać na wiele sposobów.